Tbilisi – co zobaczyć i zwiedzić w stolicy Gruzji?

Tbilisi to miasto kontrastów. Charakterystyczna drewniana zabudowa spływa kaskadowo z wzgórza Sololaki prosto do rzeki Mtkvari. Kolorowe balkony, poprzecinane bujną zielenią, spotykają się z nowoczesnymi tworami, które powstały za czasów prezydenta Micheila Saakaszwilego. Futurystyczny Most Pokoju oraz wyrastające z parku Rike dwie srebrne tuby tworzą nietypowy, ale ciekawy obraz stolicy. Takie też jest całe Tbilisi. Z racji swej funkcji, urozmaicone architektonicznymi ambicjami tęsknie spoglądającymi na zachód. W środku, prawdziwa tkanka miasta oddaje charakter i ducha Gruzji. Jest tradycyjnie, pięknie, trochę chaotycznie i cały czas swojsko. To właśnie powoduje, że Tbilisi, mimo dużych rozmiarów, zachowało małomiasteczkowy uroczy klimat. Co zobaczyć i zwiedzić w stolicy Gruzji? Poniżej gotowy plan zwiedzania Tbilisi.

PLAC WOLNOŚCI (LIBERTY SQUARE)

To centralny plac Tbilisi, z charakterystyczną kolumną zwieńczoną pomnikiem patrona Gruzji – św. Jerzego z Kapadocji. Sam plac oraz odchodząca od niego reprezentacyjna ulica Rustaveli tworzą najbardziej europejską część stolicy.

Plac Wolności, będący w istocie ogromnym rondem i otaczające go budynki, kontrastuje z sąsiadującym starym miastem.

ULICA SHOTA RUSTAVELI

Główna i najbardziej reprezentacyjna ulica stolicy. Ma swój początek na Placu Wolności, kończy się natomiast na Placu Rewolucji Róż (nazwa upamiętnia protesty z 2003 roku, w wyniku których prezydenturę w Gruzji objął prozachodni Micheil Saakaszwili). Przy ulicy o długości 1,5 km znajdują się przepiękne budynki i atrakcje Tbilisi:

Orientalna opera

Cerkiew Kaszweti

Muzeum Narodowe

Muzeum Okupacji Sowieckiej

HOTEL LONDON

W budynku, zbudowanym w 1875 roku, mieścił się kiedyś hotel London. Był to pierwszy budynek w Gruzji wyposażony w prąd (stylowe lampy oraz ogromny żyrandol sprawdzono z Wielkiej Brytanii), z pięknymi marmurowymi schodami, białym pianinem i wykwintną restauracją. Obecnie hotel już nie istnieje, a w obiekcie mieszczą się prywatne mieszkania. Warto jednak zajrzeć do środka i spojrzeć na pamiętającą czasy świetności klatkę schodową.

Hotel London
Adres: ul. Atoneli 13

SUCHY MOST

Odbywa się na nim pchli targ – plenerowy bazar z antykami i prawdziwymi perełkami, które przenoszą zwiedzających w odległe dekady przeszłości.

PLAC ORBELIANI

Odnowiony i oddany do użytku w 2019 roku. Słynie z przepięknych kwiatów sprzedawanych na zadaszonych stoiskach, nastrojowych kawiarni i ciekawych restauracji (m.in. nowoczesna Hinkali Factory).

WIEŻA ZEGAROWA I TEATR MARIONETEK REZO GABRIADZE

Teatr Marionetek zbudowany w 1981 roku przez znanego lalkarza, pisarza, rzeźbiarza i reżysera teatralnego Rezo Gabriadze. Autor zbudował budynek samodzielnie, wykorzystując fragmenty zniszczonych wskutek trzęsienia ziemi budynków z tbiliskiej starówki. Teatr wystawia na stałe 4 sztuki, w których poprzez historie marionetek, autor przekazuje swój punkt widzenia na otaczającą rzeczywistość.

Obok teatru Gabriadze dobudował w 2011 roku krzywą wieżę. Fantazyjnie eklektyczna, radosna i melancholijna jednocześnie, symbolizuje naród gruziński i przeciwstawia się modernistycznej wizji budownictwa.

Adres: ul. Shavteli 13

CERKIEW ANCZISCHATI

Ukryta skromnie za ceglaną bramą jest najstarszą świątynią Tbilisi. Cerkiew z przełomu V i Vi wieku ze świętą ikoną, która według legendy sama się namalowała.

MOST POKOJU

Futurystyczny most, oddany do użytku w 2010 roku. Zaprojektowany przez włoskiego architekta Michele De Lucchi największe wrażenie robi wieczorem, kiedy cała konstrukcja rozświetla się  efektownie. Most nie zaskarbił sobie sympatii mieszkańców miasta, którzy żartują z nowoczesnej bryły i nazywa ją „podpaską’.

PARK RIKE

Most Pokoju prowadzi do parku Rike, który charakteryzują dwie ogromne srebrne tuby. W zamyśle miały być salą koncertową, projektu jednak nigdy nie ukończono.

WZGÓRZE SOLOLAKI

Nad Starym Miastem i nad rzeką unosi się majestatyczne wzgórze Sololaki.

Jak dostać się na wzgórze Sololaki?

• Na wzgórze wjeżdża kolejka liniowa, która wyjeżdża z parku Rike (dwie srebrne tuby).
• Bilety w formie magnetycznych kart kupić można na miejscu (razem z kartą, na którą doładowywane są bilety w zależności od ilości osób lub doładować kupioną już wcześniej np. na stacji metra kartę).
• Wagoniki kolejki mkną nad rzeką i uliczkami Starego Miasta, dostarczając niesamowitych widoków.
• Na wzgórze można także wejść pieszo (wchodząc do ogrodu botanicznego lub idąc od strony Starego Miasta przy łaźniach siarkowych).

Twierdza Narikala

Potężną ścianę od strony miasta zamyka twierdza Narikala (wjeżdżając kolejką na wzgórze należy skierować się w lewo).

Wzniesiona w IV wieku przez Persów, rozbudowana przez króla Dawida Budowniczego, przybrała współcześnie formę malowniczo położonych ruin. Z nich rozpościera się wspaniały widok na rozłożone, niczym kolorowy dywan, Tbilisi.

Pomnik Matki Gruzji

Na wzgórzu Sololaki wznosi się także pomnik Matki Gruzji (Kartlis Deda).

Aluminiowy kolos o wysokości 21 metrów widoczny jest z wielu punktów miasta.

Matka Gruzja, alegoria narodowego charakteru tego kraju, w jednej dłoni trzyma czarkę wina dla przyjaciół, w drugiej z kolei miecz dla wrogów.

Pomnik, początkowo drewniany, w 1997 roku wymieniono na aluminiową konstrukcję.

Związana jest z tym zabawna opowieść: owego poranka (a była to niedziela) w 1997 roku, zanim przeprowadzono akcję wymiany pomników, w pewnym momencie stały obok siebie dwie Matki Gruzje – stara, drewniana oraz nowa, aluminiowa. Ponoć spowodowało to dużą konsternację u wielu wracających nad ranem imprezowiczów, którzy przecierając ze zdumienia oczy, solennie przysięgali, że skoro widzą już podwójnie, to chyba czas na porzucenie wina i czaczy.

DZIELNICA ABANOTUBANI Z ŁAŹNIAMI SIARKOWYMI

Najstarsza dzielnica Tbilisi znana z łaźni siarkowych i interesującej architektury charakteryzującej się ceglanymi kopułami. Znajdujące się pod nimi gorące źródła przyciągają spragnionych odpoczynku lokalsów, jak i wabionych niecodzienną atrakcją turystów.

W XIII wieku w dzielnicy Abanotubani działało aż 65 łaźni. Sama nazwa miasta miała wziąć się od gorących źródeł, a dokładnie od słowa „tbili” oznaczający „ciepły”.

Najpiękniejszą łaźnią jest pochodząca z XIX wieku łaźnia Orbeliani. Budynek zdobiony błękitno-białą mozaiką w stylu perskim wyróżnia się na tle ceglanych kopuł. To właśnie tutaj zarezerwować można jeden z prywatnych pokoi na wyłączność. Pokoje oferują wannę z wodą siarkową, prysznic, toaletę i przestrzeń, w której można wypocząć. Cena uzależniona jest od wielkości pomieszczenia i ilości osób.

Rezerwacji online dokonać można tutaj.

STARE MIASTO W TBILISI

Stara część miasta obejmuje obszar graniczący od południa ze wzgórzem Sololaki, ulicą Daniani od zachodu, rzeką od wschodu oraz murami obronnymi wzdłuż ulicy Shota Nishnianidze od północy.

Stare Tbilisi to ukryte perełki.

Ulice kryją w sobie urocze wewnętrzne dziedzińce, zwane włoskimi podwórkami, na których toczy się niespieszne, prawdziwe życie mieszkańców.

Secesyjne kamienice z drewna, ażurowe balkony, klatki schodowe z rzeźbionymi, kręconymi schodami, witraże – to wszystko kryją w sobie budynki starego miasta. W tym czarodziejskim mikroświecie zamykają się potrzeby mieszkańców – spędzania wspólne czasu i sąsiedzkich interakcji.

Wiele budynków niszczeje, piękne fasady zamieniają się w grożące zawaleniem ruiny. Mimo to, sporo kamienic nadal jest zamieszkałych. Wiele czeka na odrestaurowanie i niestety równie wiele zastępowanych jest nowoczesnymi hotelami, które zupełnie zaburzają charakter starówki.

Co warto zobaczyć na Starym Mieście w Tbilisi?

Dzielnica Betlemi i Galeria 27

Dzielnica Betlemi to typowa stara zabudowa stolicy. Urocze kafejki i maleńkie uliczki z kolorowymi balkonami, po części popadające w ruinę niegdyś piękne kamienice.

Galeria 27

Znajduje się w XIX-wiecznym budynku, z pozoru wyglądającym zwyczajnie. Wyjątkowość obiektu ujawnia się dopiero po wejściu do wnętrza, które zdobi klatka schodowa udekorowana wielobarwnymi witrażami.

Gallery 27
Adres: ul. Betlemi 7

Kawiarnia Carpe Diem

W dzielnicy Betlemi znajduje się położona u stóp wzgórza niewielka kawiarnia Carpe Diem. Nad jej tarasem mkną wagoniki kolejki liniowej zmierzające na wzgórze, a sama knajpka oferuje wspaniałe widoki i pyszną kawę.

Kawiarnia Carpe Diem
Adres: ul. Samghebro

MEIDAN BAZAR

To bazar zlokalizowany w podziemnym przejściu. Oferuje duży wybór pamiątek, serów i win.

Meidan Bazar
Adres: Gorgasali Square

KOŚCIÓŁ METECHI

Malowniczo położony na szczycie niewielkiego urwiska nad rzeką Kurą. Przy kościele stoi pomnik króla Wachtanga I Gorgasali na koniu. Z placu przed kościołem roztacza się wspaniały widok na Stare Miasto, pomnik Matki Gruzji, twierdzę Narikala i wzgórze Mtatsminda.

SOBÓR TRÓJCY ŚWIĘTEJ – CMINDA SAMEBA

Największa budowla sakralna Gruzji, siedziba gruzińskiego patriarchy Eliasza II, z którym związana jest ciekawa historia. Otóż w 2007 roku, w odpowiedzi na ujemny przyrost naturalny w Gruzji, Eliasz II ogłosił, iż będzie ojcem chrzestnym oraz samodzielnie ochrzci każde trzecie i kolejne dziecko w rodzinie. Z racji tego, że Gruzini ochoczo zareagowali na apel patriarchy, przyczynił się on do wzrostu dzietności w kraju.

FABRIKA

Tbilisi to także miasto hipsterskie. Ciekawe, oryginalne koncepty zaskakują na każdym rogu stolicy. Jednym z nich jest właśnie Fabrika – przestrzeń zaadaptowana z dawnej, poradzieckiej szwalni. Miejsce łączy w sobie zaplecze gastronomiczne, artystyczne, noclegowe oraz co-workingowe.

Fabrika
Adres: Noniszwili Street (ponad kilometr na północ od Suchego Mostu)