Madera – plan zwiedzania i informacje praktyczne

Madera to wyspa inne niż wszystkie i nie jest to banał. Podróżując poznajemy, a poprzez poznanie poszerza się nasze spektrum porównań. I choć każdy podróżnik powie, że nie ma dwóch takich samych miejsc, jak i nie ma dwóch takich samych wysp (co jest w pełni zasadnym stwierdzeniem), to jednak dostrzegamy podobieństwa, szukamy znanych punktów odniesienia. Wyspy są podobne. Muszą takie być ze względów historycznych, logistycznych, a w końcu organizacyjnych. Powtarzają się niepowtarzalne widoki (!), górskie serpentyny, kontrast między bielą piasku i lazurem wody. Madera ma to wszystko, ale i znacznie więcej. Jest niesamowicie zielona i kolorowa, zwana wyspą wiecznej wiosny sprawia wrażenie otwartego ogrodu botanicznego. Jest soczysta i intensywna w barwach i smakach kwiatów i wariacjach owoców. Specyficzny mikroklimat sprawia, iż porastają ją prastare lasy, dodając tajemniczości jej pierwotnej naturze.  Wyspa oferuje niecodzienne rozrywki, jak zjazd saniami po betonowej ulicy, prowadzi przez niesamowite szczyty górskie i wielokilometrowe lewady (kanały transportujące wodę na wyspie), karmi specjałami z kasztanów i tajemniczym, groźnie wyglądającym pałaszem (ryba) z bananami (!), a na sam koniec poi własnym winem. To oczywiście nie wszystkie atrakcje wyspy, jest ich znacznie więcej, a ich ilość sprzyja różnorodności. I tak, to wyspa inna niż wszystkie. Poniżej plan zwiedzania Madery, przewidziany na 7 dni, oraz kilka praktycznych informacji. Plan zawiera w sobie zróżnicowane atrakcje, tak, aby móc poznać choć część „oblicz” tej wyspy.  

Plan zwiedzania Madery

Funchal – stolica wyspy

Promenada-  Avenida do Mar

Szeroka promenada pełna sklepów, restauracji i kawiarni. Odsłania kosmopolityczny charakter miasta, z mariną i magiczną atmosferą panującą wieczorami. Na końcu znajduje się park Santa Catarina, fontanny, stawy i widok na cumujące w porcie statki to idealne miejsce na relaks.

Stare Miasto – Zona Velha

To najstarsza dzielnica miasta. Stare rybackie domy z XVIII wieku, wąskie brukowane uliczki to dzisiaj architektoniczne perełki stolicy.

• Ulica Rua de Santa Maria

To flagowa, jedna z najbardziej urokliwych i najstarszych ulic Starego Miasta.  Wytyczona w 1430 roku stanowi dzisiaj przykład tradycyjnej architektury stolicy. Spacer między kolorowymi domkami pozwala cofnąć się w czasie, wewnątrz wiekowych fasad historia pisze się jednak na nowo. Niezliczone restauracje, knajpki i sklepiki tworzą rozrywkowo-kulturowe centrum miasta. Ulica to także rodzaj wystawy, w ramach projektu „Arte de Portas Abietas” (Sztuka Otwartych Drzwi) lokalni i międzynarodowi artyści zamienili drzwi budynków w przepiękne, kolorowe dzieła sztuki. 

• Targ  – Mercado dos Lavradores

Czynne:

pon.-czw. 8.00-19.00
pt. 7.00-20.00
sb. 7.00-14.00

Mercado dos Lavradores (Targ Rolników) to jedna z największych atrakcji miasta. Targ mieści się w zbudowanej w 1940 roku dużej hali zdobionej charakterystycznymi portugalskimi płytkami azulejos. Podzielony na sekcję owocowo-warzywną, rybną i kwiatową jest kwintesencją egzotycznej Madery. Feeria kolorów i zapachów poukładanych na tacach i koszach owoców wprawia w konsternację nawet najbardziej doświadczonych podróżników. Mercado dos Lavradores sprzedaje niezwykłe krzyżówki i odmiany owoców – tylko tutaj spotkamy banano-ananasy, jabłko-banany, marakujo-pomidory i wszelkie inne możliwe konfiguracje z akcentem na marakuję.  Sprzedawcy zachęcają do degustacji, porcyjki galaretowatego miąższu podawane są plastikowymi łyżeczkami, egzotyczny mix tworzy nowe, zaskakujące smaki.

Targ to także mniej atrakcyjna zapachowo część rybna. Na marmurowych blatach leżą długie, czarne stwory z paszczą pełną ostrych zębów. To pałasz atlantycki, portugalska espada, najpopularniejsza ryba na Maderze. O ile wygląd zdecydowanie nie zachęca, o tyle podawane w typowo lokalnym wydaniu, a więc z sosem marakujowym i bananem, smakują wyśmienicie.

Fort św. Jana Chrzciciela – Fortaleza de São Tiago

Madera jako portugalska wyspa była przez wiele lat niezależna i bezpieczna. Kiedy jednak w XVI wieku została splądrowana przez piratów, władze miasta zdecydowały się wybudować system fortec i murów obronnych. Na przestrzeni wieków fort był wielokrotnie przebudowywany i pełnił rozmaite funkcje. Dzisiaj mieści się w nim Muzeum Sztuki Współczesnej.

Praia da Barreirinha i Praia Sao Tiago

Praia da Barreirinha i Praia Sao Tiago to alternatywa dla plażowiczów. Praia da Barreirinha to wybetonowane szerokie molo z miejscem na leżaki, basenem i zejściem do morza, natomiast Praia Sao Tiago to wąski i kamienisty skrawek lądu.

Plac  – Praca do Munipicio

Elegancki i efektowny plac z czarno-białą mozaiką. Plac otaczają ważne dla miasta historyczne budynki, znajduje się m.in. tu ratusz, siedziba uniwersytetu oraz pałac biskupi.

Muzeum Wina – Blandy’s Wine Lodge Museum

Adres: Avenida Arriaga 28, Funchal

Czynne:

Poniedziałek – piątek: 10:00 – 18:30
Sobota: 10:00 – 13:00
Niedziela: zamknięte

Bilety: w zależności od wybranej opcji zwiedzania

Jedna z najstarszych winiarni na wyspie i jednocześnie jedna z niewielu już rodzinnych firm produkujących wysokiej jakości trunki. Firma powstaje w 1811 roku dostrzegając potencjał wyspy i wypracowując sobie własne tajniki produkcji win. Dzisiaj Blandy’s to jeden z największych, jak również jeden z najbardziej znanych producentów i eksporterów słynnej Madery.

Budynek winiarni posiada kilka pięter, na drewnianych wyższych poziomach znajdują się młodsze wina, na niższych brylują starsze roczniki. Najstarsze wino pochodzi z 1920 roku, mijamy XVII – wieczną prasę do tłoczenia winogron oraz inne, dzisiaj mające już tylko sentyment historyczny, maszyny. W bielonych, przysadzistych pomieszczeniach przechowywane są ogromne beczki maderskiego trunku. Sekret tkwi w sprowadzanym specjalnie z Australii drewnie. Wina produkowane tradycyjną metodą, z czułością doglądane przez winemaker’ów dojrzewają sobie spokojnie w kazamatach gmachu.

Zwiedzanie muzeum – winiarni serwuje rozsądną dawkę informacji, wrażenia zapachowe i trochę praktyki. Na końcu czeka nas mianowicie degustacja wina oraz możliwość zakupu próbowanych trunków.

Uwaga: Na początku września w Blady’s Wine Lodge odbywa się festiwal wina. Jeżeli traficie akurat w tym czasie do Funchal, zdecydowanie warto wybrać się na jedną z barwnych imprez organizowanych w Blady’s. W cenie biletu winny open bar, lokalne trunki i potrawy, pokazy, muzyka na żywo oraz deptanie wina w olbrzymiej starej prasie (!). Genialna impreza.

Wzgórze i dzielnica Monte

Dzielnica Monte, zajmująca jedno ze wzgórz otaczających Funchal, uznawana jest za przedmieścia stolicy. Miejsce od lat kojarzone z elegancją i wyższymi sferami – to właśnie tutaj mieszkali pierwsi kuracjusze przybywający z Europy, tu przebywała słynna cesarzowa Sissi, tutaj także mieszkał i zmarł cesarz Karol I Habsburg. Wzgórze jest niezwykle urokliwe, oferuje dużo atrakcji i niesamowitą panoramę na miasto.

• Jak dostać się na Monte – Teleferico do Funchal

Na Monte dostać można się samochodem lub miejskimi autobusami, aczkolwiek najciekawszą opcją jest skorzystanie z kolejki liniowej Teleferico.  Przeszkolone wagoniki pokonują 1600m, a sama podróż trwa 18 minut.

Na wzgórze Monte kursują 2 kolejki:

• Teleferico do Funchal – kursuje między centrum Funchal oraz Monte (dolna stacja znajduje się w Zona Velha przy nabrzeżu)
• Teleferico do Jardim Botanico – kursuje między Monte i ogrodem botanicznym

Bilety:

Bilet na przejazd: 11 Euro (w jedną stronę), 16 Euro (w dwie strony)

Bilet łączony: 31,40 Euro (przejazd i wejście do Jardim Botanico)

• Monte Palace Tropical Gardens i Jardim Botanico

Przepiękne ogrody oraz ogród botaniczny zajmujący powierzchnię 70 tys. m². Egzotyczne rośliny z całego świata, orientalne pawilony, pawie, łabędzie, fontanny i stawy tworzą ciekawą, odizolowaną przestrzeń unoszącą się niemalże nad stolicą wyspy.

• Zjazd saniami CARROS DO CESTO

Gdzie: sprzed kościoła na Monte

Kiedy: codziennie od 9:00 do 18:00

Ile: 12 Euro od osoby

Carros do Cesto to wyplatane z wikliny sanie, które od 150 lat służą jako dość nietypowy środek transportu pomiędzy Monte a Funchal.

Sanie powożone przez carreiros, mężczyzn przypominających weneckich gondolierów, pędzą z prędkością 48 km/h pokonując 2- kilometrową trasę w dół.  Panowie uposażeni są w buty ze specjalną podeszwą, która pozwala hamować rozpędzony wehikuł.  Sanie zatrzymują się 2 km od centrum Funchal, resztę trasy trzeba pokonać pieszo lub taksówką.

Ernest Hemingway opisał zjazd saniami jako jedno z bardziej emocjonujących przeżyć w swoim życiu, jazda drogą pełną aut i zakrętów na pewno dostarcza sporo adrenaliny.

Półwysep Ponta de Garaju i Dolina Zakonnic

Trasa: Półwysep Ponta de Garaju – Dolina Zakonnic – wioska Canical

Półwysep Ponta de Garaju

To niewielki półwysep oddalony 11 km od Funchal. Znakiem rozpoznawczym jest umieszczona na cyplu figura Chrystusa Króla (Cristo Rei). To nie posąg na miarę Rio de Janeiro, ale będąc w okolicy warto zatrzymać się tu ze względu na widoki na miasto Funchal.

Dolina Zakonnic – Cural das Freiras

Dolina Zakonnic to wioska położona w kraterze, kręte górskie drogi i punkt widokowy z obłędną panoramą na dolinę.

Wioska, ze względu na swoje położenie, stanowiła schronienie dla ludzi uciekających przed coraz częstszymi atakami piratów. Tak powstał też klasztor i nazwa dolina. Dzisiaj wieś ze światem łączy tunel, a izolację zakłócają pielgrzymki turystów. Okolica słynie z jadalnych kasztanów występujących w każdym daniu, deserze i specjalnych cudotwórczych likierach.

Do Doliny Zakonnic prowadzi kręta, górska droga.

Najpiękniejsza jest jednak przełęcz i punkt widokowy Eira do Serrado, skąd rozpościera się wręcz baśniowy widok na Dolinę Zakonnic.  

Wioska Canical

Mała, rybacka wioska słynąca niegdyś z połowów wielorybów (do 1982 r.). To właśnie tutaj kręcone były sceny polowania na wieloryby do słynnego filmu Moby Dick (1956 r.). Obecnie Canical poszczycić może się muzeum wielorybów.

Południowo-zachodnie wybrzeże wyspy

Trasa: Camara de Lobos – Pico da Torre – Cabo Girao-Faja dos Padres  – Plaża Calheta – Ponta do Pargo

Camara de Lobos

Câmara de Lobos jest drugim po stolicy największym miastem na wyspie. To miejsce, w którym często przebywał Winston Churchill. Siadał ponoć na tarasie nieopodal dzisiejszej restauracji Churchill’s, rozstawiał sztalugi i paląc cygara malował panoramę miasta i port.

Dzisiaj, podobnie jak Churchill, można zasiąść na tarasie restauracji i podziwiać malowniczy port z kolorowymi łódkami i suszącymi się na słońcu rybami. Miasteczko jest idylliczne – w oddali rysują się potężne klify Cabo Girao, wąskie uliczki i urocze knajpki epatują spokojem.

Z Camara de Lobos pochodzi również niezwykle popularna na Maderze poncha. Drink przyrządza się na bazie rumu aguardente, soku z cytryny i miodu pszczelego. Wcześniej serwowany jako profilaktyczny środek wzmacniająco-rozgrzewający, dzisiaj w urozmaicanych wersjach z pomarańczą luba marakują jako lokalną specjalność z procentami.

Punkt widokowy – Pico da Torre

Punkt Pico da Torre znajduje się powyżej miasta Camara de Lobos i serwuje przepiękny widok na miasteczko i całą zatokę.

Cabo Girao

Jeden z najwyższych klifów w Europie. Na wysokości 580 metrów wybudowano szklaną platformę, z której można podziwiać spektakularny widok na bezkres oceanu, strome zbocza i część wybrzeża.  Pod stopami, przez szklaną podłogę oglądamy maleńkie poletka uprawiane przez tutejszych rolników, wysokość przyprawia o zawrót głowy.

Miejsce zdecydowanie na żelaznej liście MUST SEE na Maderze.

Faja dos Padres

Miejsce położone w dolnej części słynnego klifu “Cabo Girão”.

Fajã oznacza kawałek płaskiego, żyznego lądu, który znajduje się u podnóża klifu i jest tym samym odcięty z jednej strony klifem, z drugiej ograniczony wodą.

Fajã dos Padres to miejsce nietypowe, trudno dostępne i pełne pięknych ogrodów.

Na Fajã dos Padres można dostać się tylko drogą wodną lub specjalną kolejką linową, której stacja znajduje się na górze 300-metrowego klifu.

Na dole, wśród ogrodów, znajduje się restauracja oraz betonowy pomost, z którego można przejść na łódkę, łowić ryby lub pływać i nurkować.

Plaża Calheta –  Calheta Praia

Plaża w Calheta to jedna z nielicznych piaszczystych plaż na Maderze. Plaża nie jest naturalna, piasek przywieziono z Maroka. Otoczona falochronami, posiada miejsca do plażowania i promenadę z całą infrastrukturą. W pobliżu znajduje się supermarket i parking.

Ponta do Pargo

To najbardziej wysunięty na zachód punkt na wyspie. Oprócz spektakularnych widoków, na cyplu znajduje się latarnia morska. Położona na wysokości 392m.n.p.m. jest najwyżej usytuowaną latarnią morską w całej Portugalii.

Restauracyjka Casa de Chá O Fio

Adres: Ponta do Pargo

Urocza restauracyjka położona przy głównej trasie ok. 1 km od latarni. Pyszne, świeże jedzenie i domowe ciasta z gratisowym widokiem na ocean i latarnię.

Północno – zachodnie wybrzeże wyspy

Trasa: Grutas e Centro de Vulcanismo de Sao Vicente – wodospad Veu da Noiva – Porto Moniz

Grutas e Centro de Vulcanismo de Sao Vicente

Adres: Sitio do pé do Passo, São Vicente

Czynne codziennie: 10:00-18:00

Bilet: 8 Euro

Jedna z największych atrakcji wyspy. Jest to kompleks jaskiń odkrytych dopiero w 1885 roku. Groty i wydrążone przez lawę korytarze, wodne oczka, a nawet rośliny składają się na bardzo ciekawą trasę. Podziemne tunele liczą sobie 700 metrów, zwiedzanie odbywa się z przewodnikiem. W środku można zobaczyć również wystawę multimedialną, dowiedzieć się, jak działają wulkany.

Uwaga: W jaskiniach jest chłodno i wilgotno, warto zabrać więc kurtkę przeciwdeszczową.

Wodospad Veu da Noiva

Słynny, wysoki wodospad Véu de Noiva czyli Welon Panny Młodej wypływa z gór przecinając starą drogę między São Vicente i Seixal, aż w końcu dociera do morza.

Prowadzi do niego nieczynna już droga, welon podziwiać można jedynie z daleka.

Porto Moniz

To miasteczko słynące z najpiękniejszego kompleksu kąpielowego na Maderze. Naturalne baseny lawowe (Piscinas Naturais), usytuowane na nabrzeżu z pięknym widokiem na Ocean Atlantycki, odznaczone zostały Błękitną Flagą.

Międzyskalne żłobienia w dawnych kraterach naturalnie wydrążyła lawa wulkaniczna. Kąpiel w sporych nieckach umożliwia nieustannie przelewająca i wymieniająca się czysta woda. Jest to więc niesamowity naturalny basen napełniany przez ocean. Wstęp jest płatny, nad bezpieczeństwem czuwają ratownicy. 

Restauracja Polo Norte

Adres: Rotunda das Piscinas Nr 2, Porto Moniz

Klimatyczna, rodzinna restauracja, której najlepszą rekomendacją jest lokalna klientela.

Lokal serwuje rewelacyjne lapas (skałoczepy). To typowy dla Madery delikatesowy przysmak. Są to mięczaki, przypominające małe małże. Grillowane, podawane z masłem czosnkowym i maderskim chlebkiem bolo do caco, skropione cytryną smakują wyśmienicie.

Wschód wyspy i najwyższe szczyty

Trasa: PICO DO AREIRO – LAURISILVA – SANTANA– Przełęcz PORTELA – RIBEIRO FRIO – PONTA DE SÃO LORENÇO*

*Trasa ułożona na podstawie wycieczki organizowanej przez polsko-portugalskie biuro turystyczne na Maderze – Dragon Tree Travel

PICO DO AREIRO

Pico do Areiro ((1818 m n.p.m.) jest trzecim najwyższym szczytem Madery. Szczyt jest łatwo dostępny, można wjechać na niego samochodem. Trasa prowadzi przez malowniczą wyżynę, ciekawe formacje skalne i wspaniałe widoki.

Z Pico do Areiro można wybrać się na pieszą wędrówkę na najwyższy wierzchołek Madery – Pico Ruivo 1.862 m n.p.m., szlak jest dobrze oznakowany, jego przejście zajmuje około 2 godziny.

Info praktyczne:

• szczyt położony jest 20 kilometrów na północ od Funchal (dojazd możliwy jest od strony Funchal, Santany i Machico)
• na miejsce nie dociera żaden autobus
• pod szczytem znajduje się duży, bezpłatny parking, kawiarnia i sklep z pamiątkami
• z parkingu na sam szczyt prowadzą schody, idziemy ok. 5 minut
• na szczyt należy wybrać się wcześniej rano – im później, tym więcej chmur
• na szczycie jest chłodno i wieje wiatr – koniecznie zabierzcie coś ciepłego

LAURISILVA

Laurisilva to najcenniejszy skarb przyrodniczy Portugalii, wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. To prehistoryczny las wawrzynowy liczący kilka milionów lat. Największy tego typu obszar na świecie (łącznie zachowały się tylko 3 takie miejsca na całym świecie), 90% jego powierzchni to las pierwotny – rosnący bez ingerencji człowieka. Laurisilva to wiecznie zielone, unikatowe rośliny – endemiczne i ogromne paprocie, drzewa i mchy, to swoista podróż w czasie.

SANTANA

Santana, czyli wioska jak z bajki. To maderskie tradycyjne domki w kształcie trójkąta, kryte strzechą, malowane na biało-czerwono-niebieskie kolory z uroczymi, kwietnymi ogródkami. Biały kolor miał odbijać słońce, natomiast charakterystyczny dach miał chronić przed silnymi wiatrami. Pierwsze z nich pochodziły już z XVI wieku, po dziś dzień niektóre z nich są nadal zamieszkiwane przez mieszkańców wioski. Miasteczko-skansen sprawia wrażenie scenerii do planu filmowego o krasnoludkach, wnętrza można zwiedzać.

Info praktyczne:

• miasteczko leży około 35 km od Funchal, najszybszym sposobem dotarcia jest samochód (trasa VR1 w kierunku Santa Cruz i Machico, następnie VE1 na Santanę)
• do miasteczka dotrzeć można również autobusem

Przełęcz PORTELA – punkt widokowy

Przepiękny punkt widokowy na Orlą Skałę (Penha d’Aguia) wnoszącą się nad wioską Faial.

RIBEIRO FRIO – hodowla pstrąga

To państwowa hodowla pstrągów, udostępniona zwiedzającym. Błękitne zbiorniki pod gołym niebem położone wśród malowniczych roślin, kwiatów i mostków nie przypominają tradycyjnej hodowli, a raczej ogród botaniczny.

Uwaga: Na terenie kompleksu znajduje się urocza knajpka z przepyszną, tradycyjną ponchą.

PONTA DE SÃO LORENÇO

Półwysep św. Wawrzyńca, najbardziej na wschód wysunięty cypel wyspy, strome klify opadające pionowo do oceanu, unikatowa roślinność i obłędne widoki. To jedno z najpiękniejszych miejsc na wyspie.

Madera -informacje praktyczne

Nocleg

Hotel DUAS TORRES

Adres: Estrada Monumental 239

Hotel położony poza ścisłym centrum miasta, bezpośrednio nad oceanem. Z racji specyfiki wyspy nie ma dostępu do plaży, ok. 400 m od hotelu znajdują się betonowe tarasy z zejściem do wody. Baseny, restauracja z tarasem z cudownym widokiem na ocean, klimatyczne kolacje organizowane przy basenie. Hotel jest czysty i komfortowy, pokoje duże  – w wersji studio.

Położenie:

• ok. 3,5 km od centrum Funchal
• ok. 23 km od lotniska
• 100 m przystanek autobusowy do centrum miasta
• naprzeciwko hotelu duże centrum handlowe – Forum Shopping Centre

Uwaga: największym atutem hotelu jest położenie i rewelacyjny widok na ocen – za pokój z widokiem trzeba jednak dopłacić.

Dragon Tree Travel  – lokalne biuro podróży

O ile nie jestem zwolennikiem wycieczek grupowych, o tyle Dragon Tree Travel zdecydowanie muszę polecić. To polsko – portugalski twór, z polskim silnikiem napędowym i portugalskim osprzętem. Szefem, przewodnikiem i kierowcą jest mieszkający od kilkunastu lat na Maderze Polak – Julek.  Człowiek orkiestra, zbiór praktycznych informacji o wyspie, chodząca kopalnia wiedzy na temat maderskiej flory i fauny. Firma opiera się na wycieczkach organizowanych dwoma terenowymi autami – Land Rover Defender i Land Rover Discovery, dzięki czemu grupy są małe, a same wyprawy kameralne. Auta jeżdżą zazwyczaj razem – pierwszym kieruje Julek, który przez całą podróż opowiada o wyspie i cierpliwie odpowiada na milion – również tych prywatnych – pytań. Tyły należą do drugiego kierowcy – Bruna, przesympatycznego Portugalczyka, który całkiem nieźle rozumie język polski. Auta wyposażone są w CB –radio, a więc druga załoga również słyszy opowieści Julka.  

Julek to nie rezydent biura podróży, to człowiek żyjący na Maderze. Pokazuje prawdziwą Maderę, nie stroni od krytyki, poleci knajpę, do której chodzi sam, a nie, o której piszą przewodniki. Poza tym to po prostu fajny człowiek i dobrze przemyślane i zorganizowane wypady. Więc – jeśli jesteście bądź wybieracie się na Maderę – zdecydowane TAK!

Oficjalna strona: http://dragontreetravel.com/PL/

Rezerwacji dokonacie przez formularz kontaktowy lub maila. Julek odpowiada na wiadomości sprawie i wyczerpująco.

My skorzystaliśmy z wycieczki obejmującej program 3:

Santana – najwyższe szczyty i bezdroża Laurisilvy – wschód.

Więcej na temat Madery znajdziesz w artykule Madera. Wyspa jak piętrowy tort oraz Blandy’s Wine Festival – festiwal wina i tradycji na Maderze.